Η ιδρυματική επίδειξη
μπορεί επίσης να απευθύνεται γενικά στους επισκέπτες, προσφέροντάς τους μια «καθωσπρέπει»
εικόνα του καταστήματος –εικόνα υπολογισμένη για να καθησυχάζει τον θολό φόβο που
νιώθουν για τα καταναγκαστικά ιδρύματα. Ενώ υποτίθεται ότι τους δείχνουν τα πάντα,
οι επισκέπτες κατά πάσα πιθανότητα θα δουν μόνο τα πιο θελκτικά μέρη του
καταστήματος.
Το δικαίωμα του προσωπικού
να περιορίζει, να επιθεωρεί και να λογοκρίνει την εξερχόμενη αλληλογραφία και ο
διαδεδομένος κανόνας που απαγορεύει να γράφεται οτιδήποτε αρνητικό για το ίδρυμα,
βοηθούν στη διατήρηση της εικόνας που έχουν οι επισκέπτες για το ίδρυμα και
αποξενώνουν επίσης τους τροφίμους από τα πρόσωπα εκείνα στον έξω κόσμο, στα οποία
δεν μπορούν να γράψουν ανοικτά.
σελ.
110
Υπάρχει βάση λοιπόν για
να ισχυριστούμε ότι ένα από τα βασικότερα επιτεύγματα των ολοπαγών ιδρυμάτων είναι
η σκηνοθέτηση μιας διαφοράς ανάμεσα σε δύο συγκροτημένες κατηγορίες προσώπων –μια
διαφορά στην κοινωνική ποιότητα και τον ηθικό χαρακτήρα, μια διαφορά στις αντιλήψεις
για τον εαυτό και τους άλλους.
Θα ήθελα να αναφέρω ένα σύμπτωμα
των σκηνοθετικών αυτών προβλημάτων. Στα ολοπαγή ιδρύματα συναντάμε κατά χαρακτηριστικό
τρόπο ανέκδοτα γύρω απ’ την ταυτότητα. Οι τρόφιμοι διηγούνται περιπτώσεις
που τους πήραν για μέλη του προσωπικού κι αυτοί συνέχισαν για λίγο την πλαστοπροσωπία,
ή για περιπτώσεις που πέρασαν ένα μέλος του προσωπικού για τρόφιμο. Παρομοίως,
μέλη του προσωπικού θυμούνται φορές που τους πήραν για τροφίμους. Βρίσκουμε
αστεϊσμούς γύρω από την ταυτότητα.
σελ. 118
Erving Goffman
Άσυλα
εκδ. Ευρύαλος,
1994
μτφ.
Ξενοφών Κομνηνός
