 |
| "αμόλα καλούμπα!", δηλαδή μην κολλάς σ' ό,τι έγινε, προχώρα! |
Πόσο μ’ αρέσει κάθε φορά που βγαίνω πρωί Καθαράς Δευτέρας απ’ το σπίτι κι αρχίζω να βλέπω χαρταετούς στον αέρα! Χαμογελάω τότε γιατί κάθε αετός σημαίνει πως κάπου στην πόλη χαίρεται ένας πιτσιρικάς. Ένα παιδάκι, μικρό, μεγαλύτερο ή και ενήλικο. Tι πιο ωραίο απ’ το να ξυπνάς σε μια ήσυχη πόλη που έχει ανέβει στις ανοιξιάτικες πλαγιές για να γιορτάσει τα κούλουμα, να πετάξει τους αετούς της, να δοκιμάσει τους νηστίσιμους μεζέδες της, να πιει κρασάκι, να τραγουδήσει και να χορέψει;
Οι χαρταετοί είναι πολύ του γούστου μου!
Έχουν χάρη και φινέτσα. Είναι στολίδια τ’ ουρανού που ομορφαίνουν σιωπηλά την πόλη. Αιωρούνται, προσφέροντας χαρά όχι μόνο σ’ όσους κρατούν το σχοινί, αλλά ακόμα και σ΄ εκείνους που, χιλιόμετρα μακριά, σηκώνουν το βλέμμα κατά πάνω.
Κι όταν μιλάω για χαρταετούς δε σκέφτομαι τους αγοραστούς χαρταετούς εγώ, τους πλαστικούς. Λέω για τους άλλους, τους χειροποίητους.
Δεν είναι κρίμα να αγοράζει κανείς έτοιμο το χαρταετό του;
Η κατασκευή του χαρταετού είναι διασκεδαστική και το μόνο που θέλει είναι μεράκι.
Τα υπόλοιπα υλικά είναι πολύ απλά και πάμφθηνα.
Πηχάκια ή καλάμια, χαρτί, σπάγκος, λίγο σύρμα και κολλητική ταινία.
Καλά, και φαντασία για το χρωματισμό και τη διακόσμησή του. Εντάξει, θέλει και λίγη τύχη για να σηκωθεί έπειτα ο χαρταετός. Με το τίποτα σχεδόν όμως οι επίδοξοι αεροναυπηγοί μπορούν ύστερα να απολαύσουν το δημιούργημά τους να σχίζει τους αιθέρες, όπως γίνεται χρόνια και χρόνια κάθε τέτοια μέρα στη χώρα μας.
Βέβαια, το έθιμο του χαρταετού δεν είναι ελληνικό, όπως ακούω καμιά φορά (και νομίζω τότε πως μου μιλάει ο κύριος Πορτοκάλος από το "γάμος αλά ελληνικά", που πίστευε ακράδαντα πως τα πάντα έχουν ελληνική ρίζα). Κατά πάσα πιθανότητα το έθιμο είναι κινέζικο και λέγεται πως μετρά περισσότερο από δυόμισι χιλιετηρίδες ζωής. Συναντάται όμως σε αρκετά μέρη της γης, παραλλαγμένο φυσικά και σε διαφορετικές ημερομηνίες. Εκτός απ' τους εξάγωνους χαρταετούς που πετούν στο δικό μας ουρανό την Καθαρά Δευτέρα, χαρταετοί σε αμέτρητα σχήματα και χρώματα πετούν και σ’ άλλους ουρανούς πολλούς. Στον ουρανό της Κίνας βέβαια μπορεί κανείς να χαζέψει ευφάνταστους χαρταετούς αν βρεθεί εκεί την κατάλληλη στιγμή, αλλά και της Ιαπωνίας, της Ινδίας, της Ταϊλάνδης, του Αφγανιστάν... ουουου, σε πολλά μέρη.
Αλλά τώρα καθώς έγραφα "Αφγανιστάν", θυμήθηκα ένα ωραίο βιβλίο που μου χάρισε πριν λίγα χρόνια μια καλή μου φίλη, το οποίο λέγεται «χαρταετοί πάνω απ’ την πόλη».
Το 'χει γράψει ο Καλέντ Χοσείνι, ένας 46χρονος σήμερα Αφγανός γιατρός, ο οποίος από το 1980, που δόθηκε στην οικογένειά του πολιτικό άσυλο, ζει στις ΗΠΑ.
Οι «χαρταετοί», όπως και το επόμενο υπέροχο βιβλίο του, το «στη χώρα των χρυσών ήλιων» (που, κοίτα να δεις, τώρα συνειδητοποιώ πως μου το χάρισε επίσης η ίδια φίλη!) είναι γραμμένα σε απλή γλώσσα και με τέτοια επιδεξιότητα που αγαπήθηκαν από εκατομμύρια αναγνώστες σ’ όλο τον κόσμο. Έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και μάλιστα οι «χαρταετοί» γυρίστηκαν και ταινία.
Η «χώρα των χρυσών ήλιων» μιλάει για τα χίλια μύρια όσα τράβηξαν οι γυναίκες στο Αφγανιστάν τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Στους «χαρταετούς», ο Χοσείνι αφηγείται και πάλι τη σύγχρονη ιστορία της πατρίδας του, έχοντας αυτή τη φορά για πρωταγωνιστές δύο αγόρια, τον πλούσιο Αμίρ και τον φτωχό Χασάν, που μεγαλώνουν στην Καμπούλ, ζώντας στο ίδιο πλουσιόσπιτο. Βλέπετε, ο Αμίρ είναι ο γιος του ιδιοκτήτη κι ο Χασάν γιος του υπηρέτη τους. Θεωρητικά αυτό, γιατί πρακτικά τα δυο παιδιά είναι ετεροθαλή αδέρφια. Ο Χασάν στην πραγματικότητα είναι ο νόθος γιος του πατέρα του Αμίρ. Μια δυνατή φιλία ενώνει τα δύο αγόρια, ίσως και λόγω του δεσμού αίματος που τα συνδέει χωρίς να το ξέρουν. Ο Αμίρ μια μέρα που γινόταν στην πόλη ο καθιερωμένος διαγωνισμός για το πέταγμα του αετού κερδίζει το πρώτο βραβείο και γεμίζει περηφάνια, αλλά αμέσως μετά βλέπει τον Χασάν να ταπεινώνεται και μάλιστα να βιάζεται από ένα μεγαλύτερό του αγόρι, εν είδει τιμωρίας για τη νίκη του αφέντη του. Ο Αμίρ, παρότι παρών, δειλιάζει και δε σώζει το φίλο του. Παραμένοντας άπραγος, χάνει εν ριπή οφθαλμού τον αυτοσεβασμό του και η σχέση του με τον Χασάν αλλάζει ολωσδιόλου ρότα. Τα παιδιά, εξ αιτίας αυτής της τραυματικής και για τα δύο εμπειρίας ωθούνται σταδιακά στα όρια των αντοχών τους. Χρόνια μετά και αφού ο Αμίρ έχει δραπετεύσει προ ετών με τον πατέρα του στην Αμερική, καλείται να γυρίσει στο Αφγανιστάν για να σώσει το γιο του παιδικού του φίλου, που πλέον είχε εκτελεστεί από τους Ταλιμπάν. Καλείται, μ’ άλλα λόγια, να σώσει το γιο του αδερφού του, τον μικρό ανιψιό του. Αυτή τη φορά ο Αμίρ βρίσκει το σθένος να γυρίσει στο κατεστραμμένο Αφγανιστάν και μετά από επικίνδυνες περιπέτειες κατορθώνει να επιστρέψει στην Αμερική, φέρνοντας μαζί του το γιο του Χασάν, περήφανος αυτή τη φορά που κατόρθωσε έστω και την ύστατη στιγμή να φανεί άξιος αδερφός.
Την ταινία δεν την έχω δει, αλλά το βιβλίο είναι καταπληκτικό!
Τώρα, θ’ αναρωτιέστε βέβαια, τι έχω πάθει, μέρα που 'ναι, κι αντί να γράφω για τα παραδοσιακά μας κούλουμα, ασχολούμαι με πικραμένες ιστορίες από το μακρινό Αφγανιστάν...
Τώρα, θ’ αναρωτιέστε βέβαια, τι έχω πάθει, μέρα που 'ναι, κι αντί να γράφω για τα παραδοσιακά μας κούλουμα, ασχολούμαι με πικραμένες ιστορίες από το μακρινό Αφγανιστάν...
Είμαι τσαντίλα, γι΄ αυτό.
Δεν μπορώ να σκεφτώ ταραμοσαλάτες, καρώ τραπεζομάντιλα πάνω στο χορτάρι, υπαίθρια γλέντια κι άλλα τέτοια αξιοζήλευτα.
Λίγο το ’χετε; Όλοι οι άλλοι, αν δε βρέχει βέβαια, θα πάρουν αύριο τα βουνά, ζευγαρωμένοι ή σε παρέες κι εγώ θα ’μαι σπίτι μόνη κατάμονη και το πολύ που θα πάω κουτσαίνοντας είναι μέχρι την κουζίνα. Να δω χαρταετό στην κουζίνα το βρίσκω μάλλον απίθανο. Εξ ου κι η τσαντίλα!
Αλλά δεν το βάζω κάτω. Όοοχι αγαπητοί μου!
Μπορεί φέτος να είμαι κουτσή και ως εκ τούτου κλεισμένη μες στο σπίτι, του χρόνου τέτοια μέρα όμως θα πετάω στον ουρανό!
Έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου:
Την Καθαρά Δευτέρα του 2012, αν όλα πάν’ καλά, εγώ θα βρίσκομαι... στον αέρα!
Όχι, δε θα βρίσκομαι μέσα σε αεροπλάνο. Ούτε θα κάνω ραδιοφωνική εκπομπή. Και όχι, δε θα πάω να πετάξω αετό. Του χρόνου, φίλοι μου, θα κάνω κάτι καλύτερο και βέβαια κάτι εντελώς πρωτότυπο: θα πετάξω... αυτοπροσώπως!
Σοβαρολογώ. Σκοπεύω να πετάξω με «παραπέντε»!
Το parapente, για όποιον δεν το ’χει ξανακούσει, είναι μια γαλλική, σύνθετη λέξη που προκύπτει από το «parachute» που σημαίνει αλεξίπτωτο και το «pente» που σημαίνει πλαγιά. «Παραπέντε» λοιπόν λέγεται το αλεξίπτωτο πλαγιάς.
Με τη βοήθεια του οποίου μπορείς να πετάξεις σα ζωντανός χαρταετός και να απολαύσεις τη θέα από ψηλά. Ουααάου!
Αύριο λοιπόν θα κάτσω ήσυχα-ήσυχα σπίτι, αφού δε μπορώ να κάνω κι αλλιώς, αλλά εύχομαι ν' αξιωθώ σε 365 μέρες να κάνω πράξη την πανάρχαια ανθρώπινη επιθυμία της ελεύθερης πτήσης.
Άλλωστε, ο "χαρταετός" του Ελύτη νιώθω πως γράφτηκε ειδικά για μένα:
κι όμως ήμουν πλασμένη για χαρταετός
τα ύψη μου άρεσαν ακόμη
και όταν έμενα στο προσκέφαλο μου μπρούμυτα
τιμωρημένη ώρες και ώρες
...
Ξέρω, μερικοί σκέφτεστε «μμμμ τη φαντασμένη, σιγά που θα τα καταφέρει!».
Ένα σας λέω εσάς: είναι να μη μου καρφωθεί κάτι εμένα.
...
Τώρα που το ξανασκέφτομαι όμως, δε φαντάζομαι ρε παιδιά εκεί που θα παριστάνω τον Ίκαρο να πέσω με το «παραπέντε» να σπάσω κάνα ποδάρι και να ’μαι πάλι κουτσή του χρόνου τέτοια μέρα... λέτε να πάθω τέτοιο χουνέρι;
Γιατί το «είναι ωραία να πέφτεις» ακούγεται έτσι κάπως μεγαλόπρεπο αλλά στην πράξη; πως είναι στην πράξη;
Ύστερα, το τραγούδι λέει και τ’ άλλο: «αν αντέχεις να πέφτεις».
Αντέχω εγώ να φάω τα μούτρα μου;
Δεν ξέρω, θα δούμε. Θα το μάθουμε, ακριβώς σ’ ένα χρόνο από σήμερα.
Ύστερα, το τραγούδι λέει και τ’ άλλο: «αν αντέχεις να πέφτεις».
Αντέχω εγώ να φάω τα μούτρα μου;
Δεν ξέρω, θα δούμε. Θα το μάθουμε, ακριβώς σ’ ένα χρόνο από σήμερα.
Καλά κούλουμα σ' όλους εκεί πέρα έξω αύριο και όποιος το θυμηθεί ας πιει κι ένα ποτηράκι στην υγειά μου.
