1.2.11

Ala Dehghan

Η άριστη φήμη του Ισλάμ, όσον αφορά την τέχνη του, το ακολουθεί από τις απαρχές της δημιουργίας του, τον 7ο μ.Χ. αιώνα. Της ίδιας παλαιότητας είναι προφανώς και ο ισλαμικός θρησκευτικός νόμος, λόγω του οποίου η τέχνη στις μουσουλμανικές χώρες είναι αυστηρά ανεικονική. Θυμάστε να έχετε δει ποτέ πρόσωπο σε παραδοσιακά ισλαμικά καλλιτεχνήματα; Ποτέ. Μόνο γεωμετρικά ή φυτικά μοτίβα. Δεν είναι σύμπτωση, απλώς η θρησκεία απαγορεύει ρητά τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα στη μουσουλμανική τέχνη, θρησκευτική και μη.

Το Ισλάμ φημίζεται όμως και για κάτι άλλο.
Οι φήμες λένε πως οι γυναίκες σ’ αυτά τα μέρη είναι εκθαμβωτικά όμορφες.
Ανεπιβεβαίωτο αυτό, γιατί βέβαια στις ισλαμικές χώρες οι περισσότερες γυναίκες ζουν κρυμμένες κάτω από μπούρκες, αμπάγιες και νικάμπ ή στην καλύτερη περίπτωση καλυμμένες με τσαντόρ ή χιτζάμπ.
Οι Άραβες, φυσικά, δεν επινόησαν αυτά τα πέπλα μόνο και μόνο για να προστατεύσουν τις γυναίκες τους από την ανδρική λαγνεία, όπως διατείνεται η παράδοσή τους.
Εδώ που τα λέμε, πράγματι, οι Άραβες είναι αδιανόητα μπήχτες!
Πάντως, η μπούρκα και οι συναφείς καλύπτρες εξυπηρετούν κυρίως άλλο σκοπό. Περιλαμβάνονται σ' ένα σύνολο φαλοκρατικών πρακτικών και στοχεύουν στην αποστέρηση των γυναικών από την ελευθερία της έκφρασης. Άλλωστε, η κοσμοθεωρία του Ισλάμ στηρίζεται, κατά βάση, στην υποτιθέμενη εκ φύσεως υπεροχή του άντρα έναντι της γυναίκας.
Τώρα το τι υπομένουν οι γυναίκες στις χώρες αυτές... μπορεί κανείς να το φανταστεί. Αιώνες έχουν περάσει με καταπατημένα τα δικαιώματά τους!
Η μπούρκα είναι το λιγότερο. Αυτή όμως είναι το σύμβολο της αδικίας της γυναικείας καταπίεσης, ένα σύμβολο που πλέον προκαλεί έντονες αντιδράσεις ακόμα και στα πέρατα της γης.

Το αισθαντικό πρόσωπο της φωτογραφίας που θα δείτε λίγο πιο κάτω, ανήκει σε μία 28χρονη εικαστικό από την Τεχεράνη, που ακούει στο όνομα Ala Dehghan. Σε λίγες μέρες, όσοι βρισκόμαστε στην Αθήνα, θα έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε από κοντά τα μικρών διαστάσεων έργα της ανερχόμενης Ιρανής ζωγράφου. Η Ala έχει συμμετάσχει σε πολλές διεθνείς εκθέσεις και έχει ήδη βραβευτεί δύο φορές. H πρώτη της ατομική έκθεση στην Ελλάδα, με τίτλο «the upside-down scenery», θα φιλοξενηθεί στη gallery Kalfayan, στο Κολωνάκι (Χάρητος 11), από τις 4 Φεβρουαρίου και για ένα μήνα. Λέω κάποια στιγμή, κάπου ανάμεσα στου Βαλεντίνου και στο καρναβάλι, να πεταχτώ μέχρι εκεί για να απολαύσω το πολιτικό μήνυμα της τέχνης της.

Α, να μην ξεχάσω να διευκρινίσω πως ο πίνακας που παρουσιάζεται εδώ δεν είναι το καλύτερο δείγμα δουλειάς της ταλαντούχου αυτής ζωγράφου απ’ την Περσία. Καθόλου.

Επαναλαμβάνω πως αυτός ο πίνακας έχει φτιαχτεί από μια γυναίκα που γεννήθηκε, μεγάλωσε, σπούδασε, ζει και εργάζεται στο Ιράν, σε ένα από τα πιο σκληροπυρηνικά και ισχυρά ισλαμικά κράτη.
Και τονίζω πως στο Ισλάμ, που βέβαια σημαίνει "υποταγή", οι ζωγράφοι γαλουχούνται με το φόβο που καλλιεργούν τα Χαντίθ (τα επίσημα κανονιστικά κείμενα) πως αν επιχειρήσουν να σφετεριστούν τις ικανότητες του Θεού εικονίζοντας έμψυχα όντα θα επιτελέσουν ύβρη, η βαρύτητα της οποίας θα τους εξασφαλίσει μια θέση στην κόλαση.
Και σ' ένα τέτοιο πολιτισμικό φόντο, η Ala Dehghan, πολύ απλά, πήρε τις μπογιές της και ζωγράφισε ένα πρόσωπο, ένα γυναικείο πρόσωπο που ξεπροβάλλει θαρρετά μέσα από ένα απροκάλυπτα σχηματισμένο αιδοίο...
Για μένα, το έργο αυτό αποτελεί την περίτρανη απόδειξη πως τα πράγματα για τη γυναίκα στην οπισθοδρομική Ανατολή επιτέλους αλλάζουν!
Τα «πάνω-κάτω» λέγεται η έκθεση της Ala.
Διόλου τυχαία κι όχι άδικα, έχω να προσθέσω.
Κι αν τυχόν βρίσκετε σοκαριστική ή υπερβολική την έκφραση της καλλιτέχνιδος, θα πρέπει να λάβετε υπ’ όψιν πως μια επανάσταση, όσο αθόρυβα κι αν πραγματοποιείται, δε μπορεί παρά να είναι προϊόν οργής.