ΌΧΙ στο ελληνικό Γκουαντάναμο!!!

28.03.14 - συλλαλητήριο προς τη Βουλή των Ελλήνων από μέλη της «Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων»

Εστιάζοντας στον ανθρωπιστικό ρόλο που πρωτίστως οφείλει να υιοθετεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης, ασχέτως αν το πράττει ή όχι, προσπερνώ τις επιμέρους τροποποιήσεις διατάξεων του Σωφρονιστικού Κώδικα, του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που συζητούνται στη Βουλή για τα νέα σωφρονιστικά μέτρα (μερικά εκ των οποίων είναι εξόφθαλμα απάνθρωπα!) και αναφέρω ακολούθως τα δικαιώματα όλων ανεξαιρέτως των κρατουμένων σε ελληνικές φυλακές, για λόγους απλής υπενθύμισης, μιας και πολλοί φαίνεται να λησμονούν ότι η στέρηση της ελευθερίας είναι έτσι κι αλλιώς έσχατο μέτρο ποινικής καταστολής. 

Τα δικαιώματα λοιπόν των κρατουμένων σε ελληνικό έδαφος περιλαμβάνουν:

- Αξιοπρεπείς συνθήκες κράτησης (αποσυμφόρηση των σωφρονιστικών καταστημάτων, ευπρέπεια, τήρηση των υγειονομικών κανονισμών, ικανοποιητική σίτιση, επαρκή ιματισμό, φωτισμό, αερισμό, αυλισμό, και ό,τι άλλο προβλέπεται) βάσει των Κανόνων Μεταχείρισης Κρατουμένων του Ο.Η.Ε. και των Ευρωπαϊκών Σωφρονιστικών Κανόνων, των σχετικών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, καθώς και των σχετικών ετήσιων εκθέσεων τόσο του Συνηγόρου του Πολίτη όσο και της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου  

- Απαρέγκλιτη εφαρμογή των Νόμων που προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, εντός των φυλακών

- Ταχεία εκδίκαση των υποθέσεων των προφυλακισθέντων και συνολική αντιμετώπιση των υπόδικων αυστηρά και μόνο βάσει του τεκμηρίου της αθωότητας

- Θεσμοθέτηση προληπτικών και άλλων δραστικών μέτρων όσον αφορά την πάταξη κάθε μορφής βασανισμών σε βάρος κρατουμένων, σύμφωνα με τις διατάξεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων σε Καταστήματα Κράτησης

- Συχνή και εν τω βάθει ψυχιατρική αλλά και συνολική αξιολόγηση των σωφρονιστικών υπαλλήλων, συνεπώς και απαλλαγή των διαπιστωμένα ακατάλληλων προσώπων από τα επαγγελματικά καθήκοντά τους  

- Επάρκεια προσωπικού, όχι μόνον ασφαλείας αλλά επίσης και ιατρών, ψυχιάτρων, νοσηλευτών, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών, διδασκάλων, καθηγητών, επιμορφωτών, επισκεπτών εισηγητών και εμψυχωτών (έμμισθων ή/και κατάλληλων από κάθε άποψη εθελοντών) 

- Κατάλληλη και επαρκή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη

- Πλήρη ψυχιατρική / ψυχολογική στήριξη 

- Ευέλικτο και ολικά θεραπευτικό πρόγραμμα διαβίωσης για κρατούμενους με ψυχιατρικό ιστορικό, είτε αν η πάθηση προϋπήρχε, είτε αν εκδηλώθηκε στη διάρκεια της φυλάκισής τους, ειδικά προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους, εφ’ όσον βεβαίως η ενδεδειγμένη μεταφορά τους σε καταλληλότερο κατάστημα κράτησης δεν είναι εφικτή

- Αρμόζουσα, αποτελεσματική αντιμετώπιση των κρατουμένων με ενδείξεις αυτο-καταστροφικής συμπεριφοράς

- Ένταξη των τοξικο-εξαρτημένων κρατουμένων σε πολυφασικά θεραπευτικά προγράμματα

- Επαρκείς θεραπευτικές / υποστηρικτικές / εργοθεραπευτικές δραστηριότητες

- Εξατομικευμένο, πλούσιο σε δραστηριότητες πρόγραμμα διαβίωσης για κρατούμενους στους οποίους έχει επιβληθεί μακροχρόνια στέρηση της ελευθερίας τους (βαρυποινίτες/ισοβίτες), προκειμένου να περιοριστούν οι κίνδυνοι να χάσουν τις κοινωνικές δεξιότητές τους, δηλαδή να ιδρυματοποιηθούν και ακόμα χειρότερα, να εκδηλώσουν σοβαρά συμπτώματα ψυχοπαθολογίας

- Πλήθος εναλλακτικών δημιουργικών δραστηριοτήτων, ώστε να κατευνάζεται η οργή, να εκτονώνεται η εσωτερική αγωνία και να περιορίζονται ο φόβος και η θλίψη, που αναπόφευκτα εγείρονται εξ’ αιτίας του εγκλεισμού

- Συστηματική καλλιέργεια της προοδευτικής, ομαλής κοινωνικής επανένταξης

- Ψυχαγωγία, αποδεκτή από απόψεως όχι μόνο ποσότητας αλλά και ποιότητας

- Εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες νομικής αρωγής και εν γένει συμβουλευτικής

- Ποικίλες ευκαιρίες επιμόρφωσης / επαγγελματικής κατάρτισης

- Δυνατότητα λογικής (από κάθε άποψη), αμειβόμενης ή κοινωφελούς ή εθελοντικής ή δημιουργικής εργασίας, αναλόγως των δεξιοτήτων αλλά και των ενδιαφερόντων κάθε κρατούμενου

- Θεσμοθέτηση εναλλακτικών ποινών καθώς και εναλλακτικών, ήπιων τρόπων έκτισης ποινής, κατά περίπτωση, ιδίως όσον αφορά υπερήλικες και πάσχοντες από σοβαρές παθήσεις

- Προστασία των ευάλωτων κρατουμένων που κινδυνεύουν να θυματοποιηθούν και ειδική, κατάλληλη μεταχείριση των κακοποιημένων  (είτε πριν φυλακιστούν, είτε ενόσω εντός της φυλακής)

- Τις δέουσες διευκολύνσεις στις εγκύους και στις μητέρες, ανεξαρτήτως του αν έχουν τα παιδιά τους μαζί τους στη φυλακή ή όχι

- Ειδικές, ευνοϊκές, παιδαγωγικές προβλέψεις και εφαρμογές για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά που ζουν στη φυλακή μαζί με τις κρατούμενες μητέρες τους

- Εξάντληση κάθε δυνατής εναλλακτικής σωφρονιστικής λύσης προτού κριθούν φυλακιστέοι οι ανήλικοι παραβάτες, καθώς και οι παραβάτες της μετεφηβικής ηλικίας

- Αντιμετώπιση των ανήλικων ή πολύ νεαρών κρατουμένων σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και την ευπλαστότητα της ηλικίας τους και με πρωταρχικό ζητούμενο την τάχιστη ενόσω αποτελεσματική επανακοινωνικοποίησή τους  

- Εξασφάλιση της κατά το δυνατόν συχνής επικοινωνίας όχι μόνο με τα μέλη της οικογένειας, αλλά επίσης και με φιλικά πρόσωπα, προφανώς με την τήρηση των απαιτούμενων μέτρων ασφαλείας

- Εξασφάλιση της κατά το δυνατόν συχνής κάθε είδους επικοινωνίας με τους τυχόν πνευματικούς καθοδηγητές, π.χ. ιερείς

- Κάθε δυνατή διευκόλυνση στους κρατούμενους, ανεξαρτήτως θρησκεύματος, αναφορικά με τα λατρευτικά τους καθήκοντα

- Τηλεφωνική επικοινωνία και αλληλογραφία με οποιοδήποτε πρόσωπο εκτός φυλακής, καθώς και επισκέψεις από μη συγγενικά πρόσωπα κατόπιν αίτησης, εφ’ όσον δεν συντρέχουν ουσιαστικοί απαγορευτικοί λόγοι

- Άμεση έγκριση εξόδων κρατουμένων από τις φυλακές, σε περιπτώσεις σοβαρών οικογενειακών γεγονότων που εμπίπτουν σε ανθρωπιστικά κριτήρια, π.χ. σοβαρή ασθένεια ή θάνατο συγγενούς, με τήρηση φυσικά κάθε αναγκαίου μέτρου ασφαλείας

-  Διασφάλιση με κάθε τρόπο του μέτρου που σήμερα απειλείται άμεσα και το οποίο αφορά τις από κάθε άποψη ωφέλιμες άδειες των κρατουμένων, ιδιαίτερα όσων η ποινή είναι πολυετής  

- Ειδικές, ιδιαίτερα ευνοϊκές ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση της τηλεφωνικής αλλά και της φυσικής επικοινωνίας με συγγενικά πρόσωπα, συζύγους ή συντρόφους που ζουν πολύ μακριά από τη φυλακή, π.χ. αλλοδαπών κρατουμένων ή κρατουμένων από την παραμεθόριο, καθώς και μεταφορά των κρατουμένων, σε τέτοιες περιπτώσεις, σε φυλακές εγγύτερα στον τόπο καταγωγής τους, εάν είναι εφικτό

- Εξασφάλιση ιδιωτικών συνευρέσεων συζύγων ή συντρόφων, εντός των φυλακών

- Ειδικές, ιδιαίτερα ευνοϊκές ρυθμίσεις για την απρόσκοπτη επικοινωνία άπορων κρατουμένων με τις οικογένειες, τις/τους συζύγους, τις/τους συντρόφους και τα φιλικά τους πρόσωπα

- Κάθε είδους διευκόλυνση που σχετίζεται με την ελεύθερη σκέψη και τη δημιουργική έκφραση

- Διευκόλυνση στους κρατούμενους που ενδεχομένως επιθυμούν να επικοινωνήσουν / συνεργαστούν με μέσα ενημέρωσης, πανεπιστημιακά - ερευνητικά ιδρύματα, μη κυβερνητικές οργανώσεις με ανθρωπιστικό προσανατολισμό, φιλανθρωπικούς  φορείς κτλ., ώστε να λάβουν μέρος στον δημόσιο διάλογο, αλλά και υποστήριξη έξωθεν

- Διευκόλυνση όσον αφορά την επικοινωνία με τους συνηγόρους καθώς και με τους εκπροσώπους φορέων που ενδεχομένως έχουν αναλάβει την υπεράσπιση των συμφερόντων ενός ή περισσότερων κρατουμένων

- Διευκόλυνση σε κρατούμενους που ασχολούνταν πριν την φυλάκισή τους ή που πλέον επιθυμούν να ασχοληθούν εντατικά με την επιστήμη, την τέχνη ή τον αθλητισμό, οποιασδήποτε μορφής, εφ’ όσον η ενασχόληση δεν προσκρούει σε θέματα ασφάλειας

- Ελεγχόμενη πρόσβαση στο διαδίκτυο, καθώς και σε οποιαδήποτε πηγή γνώσης

- Διευκόλυνση στους κρατούμενους που επιθυμούν να εκφράσουν τη συγνώμη τους ή/και να αποζημιώσουν τα τυχόν θύματά τους ή/και τις οικογένειες των θυμάτων τους

- Ενθάρρυνση, παροχή κινήτρων και ευκαιριών, υποστήριξη, αναγνώριση και επιβράβευση οποιασδήποτε αξιέπαινης πράξης

- Ικανή μετα-σωφρονιστική μέριμνα / συνδρομή στους αποφυλακισθέντες

Γνωρίζω πως αρκετοί αγνοούν ότι τα προαναφερθέντα αποτελούν δικαιώματα των κρατουμένων στην Ελλάδα. Γνωρίζω επίσης πως πολλοί θα χαρακτηρίσουν τα ανωτέρω επιεικώς ρομαντικά. Δεν είναι όμως αποκυήματα της δικής μου ονειροφαντασίας. Απλώς, αυτά είναι τα δικαιώματα των φυλακισμένων εν Ελλάδι, που καθημερινά καταπατώνται.

Και στο ερώτημα «και τι μας κόφτουν εμάς, κυρά μου, τα δικαιώματα των φυλακόβιων και μας ζαλίζεις;», δεσμεύομαι να απαντήσω, όχι τώρα όμως. Κοντεύει να ξημερώσει κι η μέρα μου θα είναι πολύ κοπιαστική, όπως ήταν κι η σημερινή. Χρειάζομαι άρα λίγη ανάπαυση.

 

Καλό ξημέρωμα σε όλους. Μέσα κι έξω από τη μάντρα.