behold the lamb by Marsha Elliott
Στις θυσίες διάλεγαν πάντα τα πιο χρήσιμα, τα πιο ήπια, τα πιο αθώα ζώα. (σελ. 14)
Η κοινωνία πασχίζει να στρέψει προς ένα σχετικά αδιάφορο θύμα, προς ένα "σφαγιάσιμο" θύμα, μια βία που απειλεί να πλήξει τα μέλη της, αυτά που πάση θυσία θέλει να προστατεύσει. (σελ. 16)
Όντως, δεν υπάρχει καμιά ουσιώδης διαφορά ανάμεσα στην ανθρωποθυσία και στη ζωοθυσία. (σελ. 26)
Ας δούμε το φάσμα που απαρτίζουν τα θύματα, μέσα σ' ένα πανόραμα της ανθρωποθυσίας, φαίνεται σαν να διαβάζουμε έναν εξαιρετικά ετερογενή κατάλογο. Υπάρχουν οι αιχμάλωτοι πολέμου, οι δούλοι, τα παιδιά κι οι άγαμοι έφηβοι, τα ανάπηρα άτομα, τα αποβράσματα της κοινωνίας, όπως οι Έλληνες Φαρμακοί. (σελ. 28)
Η θυσία και οι άλλες τελετουργικές μορφές μπορεί να εξαφανιστούν χωρίς καταστροφικές συνέπειες. (σελ. 31)
Το δικαστικό σύστημα εξορθολογίζει την εκδίκηση. (σελ.44)
Το δικαστικό σύστημα κατέχει το απόλυτο μονοπώλιο της εκδίκησης. (σελ.45)
Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην αρχή της δικαιοσύνης και στην αρχή της εκδίκησης. (σελ.46)
Αν το τραγικό μας διαφεύγει είναι γιατί αποστρεφόμαστε συστηματικά το ταυτόσημο. (σελ.84)
Το ιερό ενέχει όλες τις δυνάμεις που μπορούν να βλάψουν τον άνθρωπο και απειλούν τη γαλήνη του. (σελ. 102)
Τελικά, η βία επιβάλλεται στους πάντες διαδοχικά, εισάγοντάς τους εν αγνοία τους σε ένα παιχνίδι, τη βίαιη αμοιβαιότητα. (σελ. 120)
Κάθε κοινότητα που βρίσκεται υπό το κράτος της βίας ή έχει πληγεί από κάποια συμφορά από την οποία δεν μπορεί να απαλλαγεί, αρχίζει οικειοθελώς ένα τυφλό κηνύγι ενάντια στον "αποδιοπομπαίο τράγο". (σελ. 136)
Για να εξιλεωθεί η πόλη, πρέπει να εντοπιστεί και να εξοστρακιστεί το βδελυρό ον που μολύνει ολόκληρη την πόλη. Μ' άλλα λόγια, πρέπει να συμφωνήσουν όλοι πάνω στον εντοπισμό ενός και μόνο ενόχου. (σελ. 142)
Το ανάθεμα διαιωνίζεται ακόμα στις μέρες μας, υπό τη μορφή της λήθης, της αδιαφορίας που εμπνέει η συλλογική βία, της ασημαντότητάς του, που εικάζεται εκεί ακριβώς όπου γίνεται αντιληπτό. (σελ. 143)
Η λογική της αντι-εορτής δεν είναι λιγότερο προφανής από τη λογική της ενοχής. (σελ. 205)
Rene Girard
Το Εξιλαστήριο Θύμα, η Βία & το Ιερό
μτφ. Κωστής Παπαγιώργης
εκδ. Εξάντας, 1991
