Για τον Μαρκήσιο ντε Σαντ
λέω, ένα απ’ τα πιο ελεύθερα πνεύματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Και το λέω
για το βιβλίο του με τίτλο Διάλογος ανάμεσα σε έναν ιερωμένο και έναν ετοιμοθάνατο
(εκδόσεις Άγρα – 2006).
Δες εδώ τι υποτίθεται πως απάντησε ο καταδικασμένος στην
εσχάτη των ποινών, όταν τον ρώτησε ο παπάς αν είχε μετανιώσει για τις πράξεις
του. Λέει, για παράδειγμα, στη δέκατη σελίδα:
«Η φύση με
γέννησε με ζωηρές ορέξεις και πάθη ισχυρότατα. Ήρθα στον κόσμο μόνο και μόνο
για να παραδοθώ σε αυτά και να τα ικανοποιήσω και, καθώς οι επιπτώσεις της ύπαρξής
μου αποτελούν μονάχα αναγκαιότητες σχετικές με τις γενεσιουργές βλέψεις της φύσης,
ή, αν προτιμάς, ουσιώδεις απόρροιες των σχεδίων της για μένα, με βάση πάντοτε τους
νόμους της, μετανιώνω λοιπόν που δεν αναγνώρισα όσο θα έπρεπε την παντοδυναμία της,
και οι μοναδικές μου τύψεις σχετίζονται με την πενιχρή, εκ μέρους μου, χρήση
των δυνατοτήτων (εγκληματικών κατά τη γνώμη σου, αγαθότατων κατά τη δική μου)
με τις οποίες με προίκισε για να την υπηρετήσω. Κάποιες στιγμές της αντιστάθηκα
και μετανιώνω. Τυφλωμένος από τον παραλογισμό των ιδεολογικών σου συστημάτων,
τα χρησιμοποίησα για να πολεμήσω όλη εκείνη τη βία των επιθυμιών που μου είχαν
σταλεί από μία επιφοίτηση πολύ πιο θεϊκή και, ναι, το μετανιώνω. Έδρεψα άνθη ενώ
θα μπορούσα να είχα μια πλούσια συγκομιδή καρπών... Να λοιπόν, οι ακριβείς αιτίες των τύψεών μου και σεβάσου με όσο χρειάζεται για να μην εικάσεις άλλες.»
Κάτι τέτοια έλεγε ο τύπος όσοι οι άλλοι
μέσα, του γυαλίζανε τη γκιλοτίνα. Κι εγώ είμαι τροχονόμος. Αυτή τη στιγμή πληκτρολογώ όρθια,
κάτω από ένα φανάρι. Με το ένα χέρι. Στο άλλο έχω τη σφυρίχτρα. Ναι.