Αν αγαπάτε το διάβασμα και τύχει να βρείτε το βιβλιαράκι που εικονίζεται ανωτέρω, αγοράστε το! Είναι πολύ φθηνό.
Είναι άλλωστε πολύ μικρό το σχήμα του.
Κι οι σελίδες του μόλις ογδόντα.
Είναι άλλωστε πολύ μικρό το σχήμα του.
Κι οι σελίδες του μόλις ογδόντα.
Ένας θεατρικός μονόλογος δε θα μπορούσε βέβαια να είναι πιο μεγάλος.
Θα μπορούσε; Τι λέτε;
Σαν γραπτό, ίσως όχι. Σαν ταινία όμως;
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά.
Ο Alessandro Baricco εξέδωσε το εξαιρετικό αυτό κείμενό του το 1994, με τον πρωτότυπο τίτλο: «Novecento, un monologo».
Τέσσερα χρόνια αργότερα, παρουσιάστηκε στο διεθνές κοινό το κινηματογραφικό αριστούργημα «The legend of 1900».
Τέσσερα χρόνια αργότερα, παρουσιάστηκε στο διεθνές κοινό το κινηματογραφικό αριστούργημα «The legend of 1900».
Στα χέρια του Giuseppe Tornatore το λογοτέχνημα του Baricco κυριολεκτικά απογειώθηκε.
Είναι μία από τις λίγες φορές που ένα κινηματογραφικό film βασισμένο σε βιβλίο, κατορθώνει να ξεπεράσει το αρχικό κείμενο.
Φυσικά, οι σκηνοθετικές (και εν προκειμένω σεναριακές) ικανότητες του Tornatore είναι αναμφισβήτητες.
Οπωσδήποτε όμως, η επιτυχία αυτής της ταινίας είναι ομαδική.
Ο διάσημος σκηνοθέτης δε δούλεψε μόνος. Είχε στο πλευρό του τους πιο άξιους συντελεστές, όπως τον χαρισματικό κινηματογραφιστή Lajos Koltai, τον ασυναγώνιστο ενδυματολόγο Maurizio Millenotti κι άλλους πολλούς.
Είχε επίσης εκπληκτικούς ερμηνευτές, σαν τον Tim Roth που ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο ή τον Pruitt Taylor Vince που ήταν ο συμπρωταγωνιστής και μαζί ο αφηγητής της ταινίας.
Είχε ακόμα την αφοπλιστική ομορφιά της νεαρής τότε Melanie Thierry που παρότι εμφανίζεται για λίγο στην ταινία, κατορθώνει να μαγέψει τον θεατή.
Και βέβαια, είχε μια ιδέα πρόσφορη για τη δημιουργία ενός ύμνου στην αθωότητα.
Γιατί αυτό είναι το «1900». Ένας ύμνος στην αθωότητα.
Πάνω απ’ όλα όμως, ο Tornatore δούλεψε πλάι σε έναν από τους σημαντικότερους μουσικούς της εποχής μας, τον επίσης Ιταλό Ennio Morricone.
Κανείς δε θα μπορούσε να αποδώσει με μεγαλύτερη ευαισθησία όσα ένιωθε η αγνή ψυχή του Danny Boodman T. D. Lemon 1900, του πιανίστα που ήρθε στη ζωή εν πλω, ταυτόχρονα με την αλλαγή του αιώνα.
Ο 1900 έζησε όλη του τη ζωή πάνω στο υπερωκεάνιο όπου τον εγκατέλειψαν μόλις γεννήθηκε και ταλέντο όμοιο με το δικό του μάλλον δεν υπήρξε ποτέ πουθενά.
Ο 1900 έζησε όλη του τη ζωή πάνω στο υπερωκεάνιο όπου τον εγκατέλειψαν μόλις γεννήθηκε και ταλέντο όμοιο με το δικό του μάλλον δεν υπήρξε ποτέ πουθενά.
Το «1900» λοιπόν, είναι η ιστορία ενός αυτοδίδακτου πιανίστα που γεννήθηκε στον ωκεανό και που συντρόφευε με το άφταστο παίξιμό του τους εύπορους επιβάτες της πρώτης θέσης επίσημα και ανεπίσημα τους κατατρεγμένους μετανάστες που είχαν σαλπάρει για Αμερική και στοιβαγμένοι στ' αμπάρια προσεύχονταν για μια καλύτερη τύχη. Από στόμα σε στόμα έγινε περιζήτητος μουσικός.
Η επιτυχία όμως άφησε αδιάφορο τον αμετανόητα απροσκύνητο πιανίστα. Εκείνος ό,τι ήθελε το είχε ήδη: θάλασσα ολόγυρά του, ενδιαφέροντες, κάθε φορά διαφορετικούς ανθρώπους και δύο πιάνα δικά του, ένα καλοκουρδισμένο, πολυτελές μαύρο πιάνο με ουρά στη σάλα κι ένα σαραβαλιασμένο όρθιο πιάνο στη γ' θέση, που όμως στα χέρια του γινόταν μαγικό.
Σ' όλη την ταινία, ο φακός τον ακολουθεί να παίζει τις εξαίσιες μουσικές του, μουσικές που άλλαζαν, ανάλογα με το τι αισθανόταν εκείνος για κάθε τι που γινόταν γύρω του. Ο 1900 ήταν ένας ιδιαίτερα επιδέξιος παρατηρητής. "Διάβαζε" τους ανθρώπους από τις εκφράσεις των προσώπων τους κι αυτό το περιεχόμενο το μετέτρεπε σε μελωδία. Πάντοτε βέβαια πάνω στο πλοίο Virginia. Από επιλογή, ουδέποτε πάτησε το πόδι του στη στεριά. Κι όλη η ταινία εκτυλίσσεται μέσα στο πλοίο του. Δεν είναι όμως εγκλωβιστική. Τουναντίον. Βλέποντάς την καθηλώνεσαι! Αλλά η ψυχή σου ταξιδεύει...
Η επιτυχία όμως άφησε αδιάφορο τον αμετανόητα απροσκύνητο πιανίστα. Εκείνος ό,τι ήθελε το είχε ήδη: θάλασσα ολόγυρά του, ενδιαφέροντες, κάθε φορά διαφορετικούς ανθρώπους και δύο πιάνα δικά του, ένα καλοκουρδισμένο, πολυτελές μαύρο πιάνο με ουρά στη σάλα κι ένα σαραβαλιασμένο όρθιο πιάνο στη γ' θέση, που όμως στα χέρια του γινόταν μαγικό.
Σ' όλη την ταινία, ο φακός τον ακολουθεί να παίζει τις εξαίσιες μουσικές του, μουσικές που άλλαζαν, ανάλογα με το τι αισθανόταν εκείνος για κάθε τι που γινόταν γύρω του. Ο 1900 ήταν ένας ιδιαίτερα επιδέξιος παρατηρητής. "Διάβαζε" τους ανθρώπους από τις εκφράσεις των προσώπων τους κι αυτό το περιεχόμενο το μετέτρεπε σε μελωδία. Πάντοτε βέβαια πάνω στο πλοίο Virginia. Από επιλογή, ουδέποτε πάτησε το πόδι του στη στεριά. Κι όλη η ταινία εκτυλίσσεται μέσα στο πλοίο του. Δεν είναι όμως εγκλωβιστική. Τουναντίον. Βλέποντάς την καθηλώνεσαι! Αλλά η ψυχή σου ταξιδεύει...
Αυτή την ταινία, όπως ήδη καταλάβατε, την αγαπώ πολύ.
Ναι, για διάφορους λόγους.
Ένας απ’ αυτούς είναι γιατί όταν την πρωτοείδα τη διάλεξα να είναι η πρώτη ταινία που θα ’βλεπε η κόρη μου στον κινηματογράφο. Τότε που προβαλλόταν στις αθηναϊκές αίθουσες, εκείνη ήταν μόλις τεσσάρων ετών. Φοβόμουν πως ένα παιδάκι σ’ αυτή την ηλικία δε θα μπορούσε να αντέξει σε μια προβολή διάρκειας 165 λεπτών.
Απ’ την άλλη, η ταινία δεν ήταν παιδική. Στο τέλος μάλιστα οφείλει κανείς να υπομείνει την απόφαση του 1900 να εκραγεί μαζί με το παροπλισμένο πλοίο του. Κι αυτή του η απόφαση είναι πολύ οδηνηρή για τον θεατή.
Ο «θρύλος του 1900» δεν είναι μια "ελαφριά" ταινία, είναι ένα δραματικό έπος.
Αλλά πιο πολύ απ' οτιδήποτε άλλο είναι ένα μεγαλειώδες δημιούργημα, ένα σπάνιο ρεσιτάλ πιάνου, ομορφιάς και τρυφερότητας.
Γι αυτό και τελικά το τόλμησα.
Γι αυτό και τελικά το τόλμησα.
Εγώ με μεγάλη ευχαρίστηση θα έβλεπα την ταινία για δεύτερη φορά, μαζί της.
Και με ακόμα μεγαλύτερη ευχαρίστηση θυμάμαι σήμερα πως καθόταν τότε, μια σταλιά στο κάθισμά της, αποσβολωμένη μέχρι και τους τίτλους τέλους...
