φωτο: Stickers for the Masses
Η λεζάντα στο γραφικό που προηγήθηκε, σίγουρα είναι αστεία. Και είναι αστείο που είναι αστεία, γιατί είναι αστεία επειδή αντανακλά την τραγικότητα των ημερών. Δεν εννοώ εδώ την οικονομική ύφεση, αλλά τα σύνοδά της φαινόμενα, ιδίως την προφανέστατη, γενικευμένη κρίση στις ανθρώπινες αξίες.
Ας δούμε όμως λίγο, πως έχουν τα πράγματα σήμερα στη χώρα μας. Κατ’ αρχάς, είναι γεγονός πως η οικονομική δυσπραγία, πάντα και παντού, αποκαλύπτει, επιτείνει, και σε ένα βαθμό προκαλεί ποικίλες διαταραχές ηθικού περιεχομένου. Η ανέχεια επηρεάζει αρνητικά κάθε σύστημα, ασχέτως αν αυτό λέγεται μονάδα, ζεύγος, οικογένεια, ή ολόκληρη κοινότητα, ό,τι δηλαδή συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, στα επιμέρους, άρα και στο σύνολό της.
Και βέβαια, όσο κι αν κάποιοι επιμένουν πεισματικά να αγνοούν την πραγματικότητα, τα παραδείγματα πρωτοφανούς αναλγησίας από πλευράς ελληνικής κυβέρνησης, είναι πλέον αναρίθμητα. Η κοινωνική μέριμνα, πρώτιστη ευθύνη της πολιτείας στις προηγμένες χώρες, σήμερα εδώ μοιάζει ανύπαρκτη. Τελικός αποδέκτης των από δεκαετίες συσσωρευμένων σφαλμάτων, ποιος άλλος; Ο απλός, ανυπεράσπιστος πολίτης. Στον λαό φυσικά έχει κληρώσει να καθαρίσει τώρα τον κόπρο του Αυγείου. Άλλος για να κάνει τη βρωμοδουλειά, δεν υπάρχει.
Παρ’ όλα αυτά, δεν εννοώ κατά κανένα τρόπο να αθωώσω τον νεοέλληνα. Προσωπικά, τσακώνομαι συχνά – πυκνά με διάφορους, κατά βάσει νέους, μορφωμένους ανθρώπους, για τα εγχώρια κοινωνικά ζητήματα των ημερών μας. Άλλοτε για την εξοργιστική απόφαση να καταργηθούν οι δομές που υπάγονται στο «Ψυχαργώς», άλλοτε για τις απειλές που δεχόμαστε κάθε τόσο πως θα κλείσουν κάποια απ’ τα δημόσια νοσοκομεία μας, άλλοτε για τους πάσχοντες από σοβαρά νοσήματα που τρομοκρατούνται πως θα σταματήσει η χορήγηση των φαρμάκων τους και άλλοτε για θέματα ελάσσονος ίσως σημασίας, όπως αυτό το πρόσφατο με την παύση λειτουργίας του περιβόητου 184.
Και καθώς τσακώνομαι, απορώ, παρατηρώντας τον ασύλληπτο τρόπο με τον οποίο οι συγκεκριμένοι συνομιλητές μου τα δέχονται όλα άκριτα! Άλλωστε, ο συνδυασμός παθητικότητας, αδιαφορίας, απουσίας αλληλεγγύης και παντελούς έλλειψης κοινωνικής συνοχής, αποτελεί και το βασικό επιχείρημα της πρόγνωσης των διεθνών αναλυτών πως οι Έλληνες δεν πρόκειται να επαναστατήσουμε, ό,τι κι αν συμβεί, όσο κι αν τα πράγματα ζορίσουν το επόμενο διάστημα.
Ας προχωρήσω όμως σε μία σύντομη ανάλυση του τι ακριβώς συμβαίνει με την τηλεφωνική γραμμή του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. (εθνικού οργανισμού παροχής υπηρεσιών υγείας). Είναι άλλωστε μια εξαιρετική περιπτωσιολογική μελέτη, μία μόνο από τις αμέτρητες περικοπές που υπομένουμε τελευταίως κι έτσι η συλλογιστική αυτής της υπόθεσης φωτίζει έμμεσα και πλήθος άλλων. Κοινό χαρακτηριστικό βέβαια σε όλα τα αντίστοιχα παραδείγματα απώλειας κεκτημένων αγαθών, η εξοικονόμηση πόρων.
Όπως λοιπόν γνωρίζουν οι περισσότεροι, ο αριθμός 184, η τηλεφωνική γραμμή δηλαδή, μέσω της οποίας συντονιζόταν επί μία δεκαετία η διαχείριση του κύριου όγκου των παρεχόμενων από το Ι.Κ.Α. (ίδρυμα κοινωνικών ασφαλίσεων) υπηρεσιών υγείας, πλέον χρεώνεται αδρά!
Ο ασφαλισμένος, μισθωτός ή συνταξιούχος μισθωτός, μέχρι πριν μερικές μέρες χρεωνόταν 0,032 ευρώ ανά λεπτό κλήσης. Αυτό σημαίνει πως για ένα τηλεφώνημα στο 184 διάρκειας πέντε λεπτών (δεδομένης της μεγάλης αναμονής της γραμμής από τη στιγμή της ενεργοποίησης της κλήσης μέχρι τη σύνδεση με εκπρόσωπο, αυτά τα τηλεφωνήματα συχνά είχαν μεγάλη διάρκεια), πλήρωνε περίπου 15 λεπτά του ευρώ, ποσό φυσικά προσιτό για τον καθένα.
Ο Ε.Ο.Π.Υ.Υ. όμως, αντικατέστησε αιφνιδίως τον παλαιό τριψήφιο αριθμό με τέσσερις πενταψήφιους αριθμούς, τον 14900 (Newsphone Hellas), τον 14554 (BPO Α.Ε. – Vodafone Panafon AETE), τον 14784 (ΟΤΕ Α.Ε. – E-Value Α.Ε.) και τον 14884 (Call Center Hellas).
Και οι χρεώσεις έχουν αναπροσαρμοστεί ως εξής: Καλώντας το 14900, ο ασφαλισμένος πληρώνει 1,08 ευρώ ανά κλήση, από σταθερό και 1,18 ευρώ ανά λεπτό κλήσης, αν καλεί από κινητό. Ομοίως, καλώντας το 14554, η χρέωση είναι 1,107 ευρώ ανά κλήση, αν πρόκειται για κλήση από σταθερό τηλέφωνο και 1,86 ευρώ ανά κλήση, αν πρόκειται για κλήση από κινητό. Το κόστος κλήσης στο 14784 είναι 1,07 ευρώ ανά κλήση, από σταθερό και 1,18 ευρώ ανά λεπτό κλήσης, από κινητό, ενώ για να καλέσει κανείς το 14884, θα χρεωθεί 0,99 ευρώ ανά κλήση, εκτός κι αν καλέσει από κινητό, οπότε θα πληρώσει 1,18 ευρώ ανά λεπτό συνδιάλεξης.
Πιο απλά, η πιο φθηνή γραμμή, μιλώντας από σταθερό τηλέφωνο είναι το 14884 και από κινητό τηλέφωνο (Cosmote, Wind ή Vodafone) είναι το 14554, με την προϋπόθεση πως η διάρκεια της κλήσης δεν θα ξεπεράσει σε χρόνο τα δύο λεπτά της ώρας, αλλιώς δεν διαφέρει σε τίποτα από τις άλλες τρεις εταιρίες.
Αν το 184 είχε καταργηθεί λόγω του ομολογουμένως υπερβολικού αριθμού εισερχόμενων κλήσεων, για να τετραπλασιαστούν οι πιθανότητες να εξυπηρετηθεί ο ασφαλισμένος, όλοι θα επικροτούσαμε την πρωτοβουλία. Η αλήθεια όμως διαφέρει. Αναθέτοντας κατόπιν διαγωνισμού στις τέσσερις ιδιωτικές εταιρίες το ρόλο του τηλεφωνικού ενδιάμεσου ανάμεσα στον οργανισμό και το κοινό, οι ιθύνοντες του ΕΟΠΥΥ, δεκαπλασίασαν το κόστος για κάθε ασφαλισμένο που χρειάζεται να κανονίσει ή να ματαιώσει ένα ήδη κανονισμένο ραντεβού του με γιατρό.
Αξίζει νομίζω να σταθούμε για λίγο στην αναπροσαρμογή της τιμής αυτής της (και προηγουμένως χρεώσιμης, αλλά μέχρι πρόσφατα σε λογικά πλαίσια) τηλεφωνικής υπηρεσίας. Πλέον λοιπόν, όποιος χρειάζεται να επισκεφτεί γιατρό του πρώην ΙΚΑ, ή να μεταθέσει ένα ήδη κανονισμένο ραντεβού του με γιατρό... θα ξεπαραδιάζεται!
Το αυτό ισχύει και για όποιον χρειάζεται απλώς να ακυρώσει ένα ήδη προγραμματισμένο ραντεβού. Δεν είναι λοιπόν δύσκολο να σκεφτεί κανείς το χάος που θα προκύπτει στα ιατρεία, τούδε κι εφεξής. Έτσι κι αλλιώς λίγοι ασφαλισμένοι είχαν την παιδεία που απαιτείται ώστε κάποιος να ειδοποιήσει πως τελικά δεν θα πάει σε μία προγραμματισμένη σε δημόσιο φορέα συνάντηση. Πόσω μάλλον τώρα, που εκτός από τον κόπο του (φαινομενικά άνευ προσωπικού κέρδους) τηλεφωνήματος, οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να χρεώνονται κιόλας ένα όχι ευκαταφρόνητο, για τα σημερινά δεδομένα, ποσό.
Οι αρμόδιοι του Ε.Ο.Π.Υ.Υ. βεβαίως έχουν επινοήσει κάμποσα άλλα μέτρα που θα μπορούσαν χωρίς υπερβολή να θεωρηθούν τακτικές εξόντωσης των πλέον δαπανηρών για τον φορέα ασφαλισμένων. Για παράδειγμα, έχουν σταματήσει τη δωρεάν χορήγηση φαρμάκων ακόμα και σε ομάδες «υψηλού κινδύνου», καθώς και τις δωρεάν ιατρικές εξετάσεις κάθε είδους, έχουν περιορίσει ασφυκτικά τις κατηγορίες φαρμάκων που συνταγογραφούνται και βέβαια, έχουν κυριολεκτικά συρρικνώσει συντάξεις και επιδόματα.
«Μα, πως θα τους παρέχει το μεν ή το δε, όταν δεν έχει λεφτά στα ταμεία του;», ακούω φορές να λέγεται. Και απαντώ ευθέως: «Το πως είναι δικό του πρόβλημα! Δε με νοιάζει πως! Όπως δε νοιάζει τον φορέα ούτε κατ’ ελάχιστο, αν οι ασφαλισμένοι του υποφέρουν, ταλαιπωρούνται, αν ζουν ή αν πεθαίνουν». Κάποια πράγματα, απλώς δεν είναι αποδεκτά, φίλοι μου. Δεν είναι δυνατόν να βλέπουμε στην Ελλάδα του 2012 ανθρώπους να πεινάνε και να κρυώνουν στους δρόμους, να πεθαίνουν αβοήθητοι, να απελπίζονται στο σημείο του να αυτοκτονούν.
Κι όμως, τα δεχόμαστε αυτά, σαν απόλυτα λογικά, καθημερινά γεγονότα. Αυτά δεν είναι λογικά! Δεν είναι καθόλου λογικό που δε μας νοιάζει. Που απλώς κουνάμε το κεφάλι αν μάθουμε πως άλλος ένας από ’μας έσβησε άδικα κι έπειτα γυρνάμε σπίτι και αποχαυνωνόμαστε μπροστά στην τηλεόραση, τρώγοντας πίτσα ολότελα απαθείς. Αυτή η αντίδραση δεν είναι λογική, επιμένω. Είναι παράλογη, είναι απόδειξη συνενοχής. Αυτά όλα που μόλις έγραψα, είναι οι περίτρανες αποδείξεις πως είμαστε μια κοινωνία διεφθαρμένη μέχρι το κόκαλο! Έτσι νιώθω, δυστυχώς.
Και για όποιον σπεύσει να ρωτήσει «ωραία, και τι να κάνουμε;» θα αναφέρω δύο πραγματάκια, που ως λαός δείχνουμε να αγνοούμε:
Πρώτον, κάθε μέτρο που εφαρμόζεται, ό,τι μέτρο, όσο αναγκαίο κι αν υποτίθεται πως είναι, συμβαδίζει πάντοτε με την αν(τ)οχή μας. Μ’ άλλα λόγια, αν υπάρξει ουσιαστική λαϊκή αντίδραση, οποιοδήποτε μέτρο θα αρθεί πάραυτα. Και με ακόμα διαφορετικά λόγια, ό,τι μας επιβάλλεται, μας επιβάλλεται επειδή εμείς οι πολίτες το επιτρέπουμε. Δεν είναι καμιά δική μου σοφία αυτή, για να διαπιστώσει κανείς αν ο ισχυρισμός μου είναι ορθός ή όχι, δε χρειάζεται παρά μόνο κοινή λογική, στοιχειώδης γνώση της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος και ανάκληση σχετικών γεγονότων της πρόσφατης ιστορίας.
Δεύτερον, όσοι φλέγονταν προεκλογικά από την επιθυμία να αναλάβουν την εξουσία, οφείλουν -σήμερα περισσότερο από ποτέ!- να επιτελέσουν κοινωνικό έργο. Πως; Μας νοιάζει το πως; Ας κόψουν τα κεφάλια τους οι ιθύνοντες και ας διαχειριστούν το δημόσιο χρήμα, όσο τέλος πάντων χρήμα υπάρχει, με τρόπο τέτοιο ώστε να περιφρουρήσουν τα ιερά και τα όσια σ’ αυτόν τον τόπο.
Και για να προλάβω τυχόν παρερμηνείες, δεν εννοώ φυσικά τον κλήρο, αλλά όσα σχετίζονται με τον πόνο, την αξιοπρέπεια και την ανθρώπινη ζωή. Αν αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις της συγκυρίας, οι πολιτικοί και οι τεχνοκράτες τους, θα έλεγα πως πολύ κακώς κάνουν που κάθονται στις αναπαυτικές καρέκλες τους. Ας παραιτηθούν, για να αναλάβουν στη θέση τους άξιοι και κυρίως άνθρωποι. Μέχρι τότε, κι επειδή βέβαια δύσκολα απαρνιέται ο κάθε ματαιόδοξος το αξίωμά του, είναι ευθύνη όλων μας να βοηθήσουμε την πατρίδα, ο καθένας σύμφωνα με τις δυνάμεις του. Όταν το κράτος καταρρέει, αναλαμβάνουν δράση οι πολίτες. Αλλιώς, τους τρώει το σκοτάδι, όλους μαζί.
