Έχω δύο άντρες φίλους καλλιτέχνες, που κεντάνε και πλέκουνε, χαρισματικοί κι οι δυο και πολύ πετυχημένοι στη δουλειά τους. Για την ακρίβεια, ο ένας κεντάει όποτε του χρειαστεί κι ο άλλος κυρίως υφαίνει. Το παλικάρι στη φωτογραφία, μου τους θύμισε, ιδίως τον πρώτο, μοιάζουνε κιόλας. Ο κύριος που βλέπουμε εδώ αφοσιωμένο στο κέντημά του, λέγεται Nathan Hanford. Είναι Αμερικανός καλλιτέχνης που ζει και εργάζεται στο Λονδίνο. Εκτός πολλών άλλων ωραίων λοιπόν, ο ταλαντούχος νέος ασχολείται με το πλέξιμο, με βελόνες ή βελονάκι, αλλά και με το κέντημα. Επίσης καταπιάνεται με τις θαυμάσιες τεχνικές του κροσέ και του μακραμέ. Στην Αγγλία, τον περιγράφουν ως "male embroiderer". Εμείς, είμαστε κάπως καθυστερημένοι σε τέτοια θέματα, οπότε θ' αργήσουμε λίγο ακόμα να αποκτήσουμε αντίστοιχο όρο. Αν πάντως, σκοπεύει κανείς να πεταχτεί ως το Λονδίνο και θέλει να θαυμάσει τα έργα του Nathan για να γυρίσει πίσω με μία απ' τις μοναδικές, χειροποίητες δημιουργίες του, μπορεί φτάνοντας να του τηλεφωνήσει στο νούμερο: 0044-7912619226, ώστε να επισκεφτεί κατόπιν το ατελιέ του. Βρίσκεται στην οδό Columbia, στον αριθμό 146Α. Η πινακιδούλα έξω γράφει Τhree Letter Man. Δεν ξέρω γιατί, πάντως έτσι υπογράφει ο Nathan. Θα μου πεις "καλά όλα αυτά, αλλά που κολλάνε με τον τίτλο του post και το κείμενο που ακολουθεί;". Α, δεν κολλάνε πουθενά. Απλώς, έψαχνα μια φωτογραφία, τράκαρα τούτον 'δω, μου άρεσε και τον κράτησα. That's all.
Η βία, ας μην το ξεχνάμε, δεν εξαρτάται από αριθμούς ή γνώμες, αλλά από όργανα, και τα όργανα της βίας, όπως προανέφερα, όμοια με όλα τα άλλα εργαλεία, αυξάνουν και πολλαπλασιάζουν την ανθρώπινη ρώμη. Αυτοί που αντιτάσσουν απλή δύναμη στη βία, σύντομα διαπιστώνουν ότι έχουν να αναμετρηθούν όχι με ανθρώπους, αλλά με τεχνήματα των ανθρώπων, που η απανθρωπιά και η καταστροφική αποτελεσματικότητά τους αυξάνεται κατ' αναλογία προς την απόσταση που χωρίζει τους αντιπάλους.
Η βία μπορεί πάντα να καταστρέψει τη δύναμη. Από την κάννη ενός όπλου βγαίνει η πιο αποτελεσματική διαταγή, με αποτέλεσμα την πιο άμεση και τέλεια υπακοή. Αυτό που ποτέ δεν μπορεί να προέλθει από την κάννη είναι η δύναμη.
Σε μια μετωπική σύγκρουση μεταξύ βίας και δύναμης, η έκβαση δεν είναι καθόλου αβέβαια. Αν η εξαιρετικά ισχυρή και επιτυχής στρατηγική της μη βίαιης αντίστασης του Γκάντι είχε έλθει αντιμέτωπη με έναν διαφορετικό εχθρό -τη Ρωσία του Στάλιν, τη Γερμανία του Χίτλερ, ακόμα και την προπολεμική Ιαπωνία, αντί για την Αγγλία- το αποτέλεσμα δε θα ήταν ο τερματισμός της αποικιοκρατίας, αλλά η σφαγή και η υποταγή. Ωστόσο, η Αγγλία στην Ινδία και η Γαλλία στην Αλγερία είχαν σοβαρούς λόγους να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση.
Η άσκηση εξουσίας μέσω της ωμής βίας, έρχεται στο προσκήνιο όταν χάνεται η δύναμη. Είναι ακριβώς η συρρικνούμενη δύναμη της ρωσικής κυβέρνησης, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, που έγινε ολοφάνερη κατά την "επίλυση" του τσεχοσλοβακικού προβλήματος. Όπως ήταν η συρρικνούμενη δύναμη του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, που φανερώθηκε κατά την επιλογή μεταξύ τερματισμού της αποικιοκρατίας και μακελλειού.
Η υποκατάσταση της δύναμης από τη βία μπορεί να φέρει τη νίκη, αλλά το τίμημα είναι πολύ μεγάλο. Διότι, δεν το πληρώνουν μόνο οι ηττημένοι, το πληρώνει και ο νικητής, όσον αφορά τη δική του δύναμη.
Hannah Arendt (1906-1975)
Περί Βίας
εισ. & μτφ. Βάνα Νικολαΐδου-Κυριανίδου
εκδ. Αλεξάνδρεια, 2000 (1η έκδοση πρωτ. 1969)
σελ. 114
