Μου μίλησαν προχθές με ενθουσιασμό για τη δουλειά ενός θεωρητικού, του Ken Robinson. Λίγο αργότερα είδα τη σχετική δημοσίευση της Sofia Samara στο facebook.
«Γιατί οι φίλοι μου ξαφνικά μελετούν τον Ken Robinson;», σκέφτηκα, «Μήπως να ασχοληθώ κι εγώ λιγάκι μαζί του;». Βλέπετε, τόσο σαν μητέρα όσο και σαν άνθρωπο ανακατεμένο με τις κοινωνικές επιστήμες, με ενδιαφέρει πολύ η εκπαίδευση και αυτό είναι ένα από τα ζητήματα που θίγει ο Sir Ken Robinson. Και επειδή όσα εκείνος λέει είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, σκέφτηκα να τα μοιραστώ μαζί σας, εδώ.
Αλλά καλύτερα, πριν συνεχίσω, να σας πω πρώτα μερικά πραγματάκια για εκείνον. Θα ξεκινήσω με τα τυπικά του προσόντα, μιας και οι άνθρωποι έχουμε την τάση να πιστεύουμε περισσότερο αυτούς που έχουν πολλά πτυχία κρεμασμένα πίσω απ’ την καρέκλα του γραφείου τους. Ο Sir Ken Robinson είναι λοιπόν επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίου. Ολοκλήρωσε το διδακτορικό του το 1981 στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, ερευνώντας τη συνεισφορά του θεάτρου στην εκπαίδευση. Είναι επίσης συγγραφέας μιας μεγάλης συλλογής βιβλίων, άρθρων , δημοσιεύσεων κτλ. σχετικά με τη δημιουργικότητα, τις τέχνες, την εκπαίδευση και την πολιτισμική εξέλιξη. Ο Robinson είναι διεθνώς αναγνωρισμένος ως πρωτοπόρος σε ζητήματα δημιουργικότητας και ανθρωπίνων πόρων. Έχει συνεργαστεί με κυβερνήσεις σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική, με διεθνή πρακτορεία, περισσότερες από πεντακόσιες ιδιωτικές και μη κυβερνητικές επιχειρήσεις και με μερικούς από τους σπουδαιότερους πολιτισμικούς οργανισμούς παγκοσμίως. Επιπλέον, ο Robinson μιλά σε ακροατήρια σε όλο τον κόσμο. Το έργο του έχει αποσπάσει πολλά βραβεία, ενώ η βασίλισσα Ελισάβετ το 2003 τον έχρησε Sir, για την προσφορά του στην εκπαίδευση.
Σας έπεισα πως πρόκειται για κάποιον σημαντικό; Ωραία. Ας πούμε τώρα και κατιτίς το ανθρώπινο για εκείνον: Ο Ken είναι Άγγλος, γεννημένος το 1950 στο Λίβερπουλ ανάμεσα σε έξι αδέρφια και διαθέτει άφθονο από το χαρακτηριστικό εγγλέζικο χιούμορ. Δεν το ξέρω σίγουρα, αλλά νομίζω πως η πολιομυελίτιδα που πέρασε όταν ήταν μικρός, του άφησε ένα κινητικό κουσουράκι. Είναι επίσης παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών και ζει με την οικογένειά του στην Καλιφόρνια. Ο Ken είναι χαρισματικός ομιλητής γιατί εκτός από γνώστης όσων λέει είναι και «ζεστός» άνθρωπος. Διατυπώνεται με απόλυτη σαφήνεια και επιπλέον διαθέτει προσόντα stand-up comedian. Κυρίως όμως, ο Ken είναι αγαπητός στο κοινό επειδή έχει υψηλό EQ (δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης).
Ποια όμως είναι αυτά τα σημαντικά που λέει ο Ken, ε;
Ο Ken λοιπόν, έχοντας επί χρόνια υπάρξει δάσκαλος στην ανώτατη βαθμίδα της εκπαίδευσης, καταδικάζει άφοβα το παγκόσμιο εκπαιδευτικό σύστημα. Εξηγεί πως αυτό ευθύνεται για το χαντάκωμα της δημιουργικότητας του ανθρώπου, αφού απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο στο ήμισυ του ανθρώπινου εγκεφάλου, αυτό το ήμισυ που στοχεύει στο να δημιουργεί… καθηγητές πανεπιστημίου.
Αναρωτιέται ο Ken, και μαζί του όλοι μας, γιατί τα παιδιά διδάσκονται κυρίως μαθηματικά και γλώσσες και πολύ λιγότερο θέατρο ή χορό.
Ο Ken υποστηρίζει πως η δημιουργικότητα είναι εξίσου σημαντική με τη γραφή και την ανάγνωση.
Και λέει πως τα παιδιά δεν φοβούνται να κάνουν λάθος. Οι ενήλικοι όμως τρομοκρατούμαστε στην ιδέα του να κάνουμε λάθος. Και για τούτο ευθύνεται η εκπαίδευσή μας.
Κατά την άποψη του Ken, όταν σε κάποιον δεν επιτρέπεται να κάνει λάθη, αυτομάτως του απαγορεύεται να γίνει σπουδαίος. Το ζητούμενο για εκείνον είναι το να συναντιούνται το πάθος με την ικανότητα. Το σημαντικό είναι το πάθος. Αυτό δηλαδή που ενθουσιάζει το πνεύμα και την ενέργειά μας. Όταν αγαπάμε κάτι μπορούμε να ασχολούμαστε μαζί του επί ώρες. Τότε, η μία ώρα μοιάζει με πέντε λεπτά. Αντίθετα, όταν κάτι είναι πληκτικό, η ώρα δεν περνάει. Αυτό ακριβώς συμβαίνει με την εκπαίδευση. Είναι βαρετή και μοιάζει πως κρατάει πολύ, επειδή, πολύ απλά, δεν τρέφει το πνεύμα μας.
Μιλά επίσης για το πόσο σημαντικό είναι να προμοτάρεται η δημιουργικότητα. Και εξηγεί πως οι περισσότεροι από εμάς ολοκληρώνουμε τις σπουδές μας χωρίς να έχουμε την παραμικρή ιδέα για το ποια είναι τα ταλέντα και οι δημιουργικές μας ικανότητες.
Ο Ken, όπως όλοι μας, έχει συναντήσει πολλούς ανθρώπους που δεν ευχαριστιούνται τη ζωή τους, που δεν χαίρονται μέσα απ΄ αυτό που κάνουν, ανθρώπους που απλώς ζουν. Αντίστροφα, έχει συναντήσει κάποιους ευτυχισμένους, πλήρεις ανθρώπους, που είναι ο εαυτός τους μέσα απ’ αυτό που κάνουν.
Ο διάσημος συγγραφέας μιλάει για τη διαφορά μεταξύ «μ’ αρέσει να το κάνω» και «λατρεύω να το κάνω!». Λέει επίσης πως το να είσαι δημιουργικός συνεπάγεται πως κάτι κάνεις. Μπορείς να είσαι δημιουργικός κάνοντας οτιδήποτε. Χημεία, κηπουρική, ιστορία, μουσική…
Ο Ken χαρακτηρίζει την εκπαίδευση ως «fast food», θέλοντας να πει ότι είναι η ίδια για όλους. Διαλαλεί πως το εκπαιδευτικό σύστημα πρέπει άμεσα να μετασχηματιστεί σε κάτι άλλο. Να πάψει να είναι «εργοστασιακό» και να μετατραπεί σε εξατομικευμένο.
Ο Ken Robinson εξηγεί πως οι νέες τεχνολογίες , δηλαδή τα πολυμέσα (multimedia) ή το internet, είναι ιδανικές, αν συνδυαστούν με ταλαντούχους δασκάλους, για να εξυπηρετήσουν τις πραγματικές ανάγκες της εκπαίδευσης, μιας και μπορούν να παρέχουν στους εκπαιδευόμενους εξατομικευμένη δράση σε ένα κοινό, ενιαίο πλαίσιο.
Ο Ken λέει πολλά ακόμα. Μιλάει, ας πούμε, για το ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε καλλιτέχνες αλλά οι περισσότεροι από μας, δυστυχώς, δεν παραμένουμε καλλιτέχνες μεγαλώνοντας. Και βέβαια, ο Ken μιλάει πολιτικά. Για παράδειγμα, μας υπενθυμίζει πως πριν τον 19ο αιώνα δεν υπήρχε εκπαίδευση και πως αυτή ουσιαστικά επινοήθηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες τις εκβιομηχάνισης.
Σας έδωσα μια ιδέα του τι λέει ο Sir Ken Robinson; Χαίρομαι. Ο άνθρωπος, βέβαια, αναλύει πολύ περισσότερα θέματα. Έχει άλλωστε γράψει πάμπολλα βιβλία και έχει μιλήσει σε αναρίθμητα κοινά.
Αλλά να, είναι μεσημέρι Κυριακής, θέλω να πάω βόλτα, έχω πολλή δουλειά που με περιμένει το απόγευμα και… αφού φτάσατε να διαβάζετε αυτές τις γραμμές, νομίζω πως τα υπόλοιπα, αν σας ενδιαφέρουν, μπορείτε να τα βρείτε μια χαρά και μόνοι σας. Τα λέω καλά;
