πέρασε κιόλας ένας χρόνος!

Το μεσημέρι περπατούσα έξω απ’ το εκκλησάκι της Καπνικαρέας. Με βήμα ταχύ, γιατί ήμουν αργοπορημένη. Και το μάτι μου έπεσε σε έναν πωλητή της σχεδίας.

Τον έβλεπα από μακριά, ενώ πλησίαζα, που στεκόταν ολομόναχος. Θα σταματούσα αμέσως να πάρω το περιοδικό, όπως κάθε μήνα. Είμαι όμως φλύαρη, θα’ πιανα σίγουρα την κουβέντα και θα καθυστερούσα ακόμα περισσότερο. Οπότε σκέφτηκα «άσε, στο γυρισμό!».

Στο γυρισμό πράγματι, ξαναείδα τον πωλητή, με το χαρακτηριστικό γιλέκο του, να στέκει, περιμένοντας κάποιον να σταματήσει για ν’ αγοράσει το περιοδικό. Το πρώτο περιοδικό δρόμου στην Ελλάδα. Ο κάποιος ήμουν εγώ. Μόνο που παρατήρησα ότι ο πωλητής μου δεν ήταν όπως οι προηγούμενοι. Τούτος ήταν σαν σαστισμένος. Οι άλλοι που έχω γνωρίσει ήταν όλοι άνετοι, εγκάρδιοι και ομιλητικοί.

Ο σημερινός ήταν αμήχανος κι η νευρικότητά του προφανώς δεν αναλογούσε στο χαμογελαστό βλέμμα μου. Όσο εκείνος έκοβε την απόδειξη, είδα το ονοματεπώνυμό του (όλοι οι πωλητές της σχεδίας έχουν διαπίστευση στο πέτο) και έριξα μερικές κλεφτές ματιές στο πρόσωπό του, ψάχνοντας να βρω την αιτία του φόβου του. Δεν βρήκα κάτι.

Αργότερα μόνο, ενώ περίμενα το τραίνο για να γυρίσω σπίτι, καθώς ξεφύλλιζα το επετειακό τεύχος, διάβασα το όνομά του, σε ένα άρθρο, με τίτλο «αλληλεγγύη». Κι έτσι πληροφορήθηκα πως ο σημερινός πωλητής μου, είχε προσφάτως μια τραυματική εμπειρία: Ενώ δούλευε σ’ ένα απ’ τα νότια προάστια της πόλης, έτυχε σε φασίστες, που έκριναν σκόπιμο πως αφού αυτός ο νέος άντρας ήταν τσιγγάνος… έπρεπε να τιμωρηθεί!

Γι αυτό και τον έφτυσαν, του πέταξαν αναμμένο τσιγάρο και του επιτέθηκαν, χτυπώντας τον με νεράντζια. Δυστυχώς, αυτό δεν ήταν το μόνο περιστατικό κακοποίησης που έχουν υποστεί πωλητές της σχεδίας. Και επειδή το θέμα είναι σημαντικό, παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από το τρέχον τεύχος, το οποίο περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι άνθρωποι που πωλούν τη σχεδία στους δρόμους της Αθήνας.

«Για τους πωλητές, υπάρχουν και οι δυσάρεστες στιγμές κατά τη διάρκεια της δουλειάς. Άλλωστε, μιλάμε για μια πολύ δύσκολη δουλειά, πώληση στο δρόμο κι ο δρόμος είναι ζόρικος, θα σου τύχουν διάφορα. Η πιο συνηθισμένη κατηγορία που εκτοξεύεται από περαστικούς προς τους πωλητές, είναι ότι πρόκειται για Ιεχωβάδες. Τους έχουν πει επίσης Μασόνους, αριστερούς, δεξιούς και… κορόιδα, γιατί πουλάνε το περιοδικό 3 ευρώ, αλλά παίρνουν μόνο το 1,5!!! Τα πιο σοβαρά και πιο δύσκολα περιστατικά είναι, ευτυχώς, ελάχιστα. Αρκετά από αυτά τα συμβάντα οδηγούν και σε καταστάσεις που έχουν ευτυχή κατάληξη τελικά, χάρη στην ψυχραιμία και την αξιοπρεπή στάση που κρατούν οι πωλητές.»

Δεν είμαι τόσο ρομαντική ώστε να πιστέψω πως ξάφνου οι άξεστοι θα αποκτήσουν σεβασμό προς τον συνάνθρωπο. Άνθρωποι με συρρικνωμένο εγκέφαλο πάντοτε θα υπάρχουν. Και καλώς θα υπάρχουν. Είναι αναγκαίοι αυτοί ώστε να υπάρχει συγκριτικό μέτρο. Το θέμα είναι τι κάνουμε εμείς οι υπόλοιποι που είμαστε διαφορετικοί.

Σε άλλο σημείο, το ίδιο άρθρο περιγράφει φυσικά και τον αντίποδα. Ανθρώπους που αγοράζουν με χαρά τη σχεδία, όπως για παράδειγμα μια νεαρή δικηγορίνα, που πήρε κάμποσα τεύχη, για να τα δωρίσει σε φυλακισμένους. Και βέβαια, για να βοηθήσει τον πωλητή που συνάντησε.

Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν για αυτούς τους ανθρώπους που προσπαθούν να επιβιώσουν με αξιοπρέπεια, χωρίς να αδικήσουν; Ό,τι μπορούμε, είναι η απάντηση.

Το 1,5 ευρώ, ας πούμε, μπορεί να ενισχυθεί κατά τι. Είναι πολύ μικρό το κέρδος του πωλητή κι επίσης είναι εξαιρετικό το επίπεδο της έκδοσης, οπότε, δεν είναι παράλογο το να δίνουμε στους πωλητές μας λίγα ακόμα χρήματα. Εάν και εφ’ όσον μπορούμε, εννοείται. Οι πωλητές της σχεδίας δεν πρόκειται ποτέ να ζητήσουν τίποτα πέρα από τα 3 ευρώ που τιμάται κάθε τεύχος. Νομίζω όμως πως ένα μικρό δώρο είναι πάντοτε ευπρόσδεκτο. Αρκεί να προσφέρεται με λεπτότητα και καλοσύνη.

Άλλο που μπορούμε να κάνουμε για να στηρίξουμε τους ανθρώπους που πουλάνε τη σχεδία στο δρόμο (οι οποίοι σημειωτέον έχουν όλοι άμεση ανάγκη τα λίγα χρήματα που εξασφαλίζουν από τις πωλήσεις τους), είναι να εξηγήσουμε στα παιδιά, σε συγγενείς, φίλους, γνωστούς, συναδέλφους, μαθητές και σε όποιον άλλο έχουμε τη δυνατότητα, τι είναι η σχεδία και τι ακριβώς κάνουν οι άνθρωποι με τα πορτοκαλί γιλέκα.

Εμένα ο πωλητής μου σήμερα, παρότι τρομοκρατημένος και με το δίκιο του, όταν τον άγγιξα στο μπράτσο για να τον αποχαιρετίσω, προς στιγμήν έκανε να τραβηχτεί, το ένστικτό του όμως σε κλάσματα δευτερολέπτου νίκησε τη λογική κι έτσι δεν πήρε το χέρι του. Αντίθετα, με χαιρέτισε πολύ όμορφα, χαρίζοντάς μου ένα συνεσταλμένο χαμόγελο.

Εγώ, ως φανατική αναγνώστρια του περιοδικού, εύχομαι τον δεύτερο χρόνο της σχεδίας, οι Αθηναίοι να αποδειχθούμε πιο έτοιμοι, πιο ουσιαστικοί, πιο αλληλέγγυοι, πιο ανθρώπινοι από πέρσι. Και το τραγουδάκι που ακολουθεί, είναι βεβαίως αφιερωμένο στο παλικάρι που γνώρισα το μεσημέρι.